چرا دختران و پسران بوشهری دیر ازدواج می کنند؟

به گزارش سپاس طبق گفته نظریه پردازان علوم اجتماعی، خانواده کوچکترین اما مهمترین نهاد اجتماعی است و در واقع سنگ بنای هر نظام اجتماعی محسوب می‌شود. در این میان ازدواج نیز به عنوان مبنای تشکیل خانواده از دیرباز به یکی از مراحل اساسی زندگی فرد در جامعه تبدیل شده که تاثیر مستقیمی بر سایر پدیده‌های اجتماعی و جمعیتی و فرهنگی و اقتصادی دارد به گونه‌ای که جمعیت‌شناسان ازدواج را به عنوان یکی از پدیده‌های تأثیرگذار بر سه فرآیند مهم باروری، مرگ ومیر و مهاجرت، مورد مطالعه قرار می‌دهند. بنابراین هر گونه اختلال در نظام ازدواج موجب بهم ریختگی سایر ارکان جامعه نیز می‌شود. 

سن، یکی از عوامل موثر در بحث ازدواج است. مسئله‌ای که در دهه‌ی اخیر به یکی از چالش‌های اجتماعی- فرهنگی درجامعه‌ی ایران تبدیل شده است. به دنبال مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و رواج شیوه‌ جدید زندگی که با گسترش شبکه‌های اجتماعی سرعت بالاتری به خود گرفته، سن ازدواج هم در ایران بالا رفته و اکنون در مقایسه با گذشته این واقعیت به خوبی مشخص می‌شود. منظور از تأخیر در سن ازدواج، وقوع ازدواج در سنی است که از نظر عرف جامعه، از سن قانونی و عرفی ازدواج در جامعه دیرتر رخ می دهد. سن ازدواج به دلیل تاثیر مستقیمی که با فرزندآوری و در نتیجه رشد جمعیت دارد، مورد توجه عالمان اجتماعی بوده وهر گونه تاخیر دراین شاخص موجب کاهش نرخ رشد جمعیت و بنابراین منجر به بی‌سامانی اجتماعی می‌شود. 

سن ازدواج دختران و پسران بوشهری بالاتر از میانگین کشوری

به تازگی مدیرکل ثبت احوال استان بوشهر گفته: میزان عمومی ازدواج در این استان عدد ۵.۵ را نشان می‌دهد در حالی که این میزان در کشور ۶.۹ است و بوشهر در این زمینه رتبه ۲۸ کشور را به خود اختصاص داده است، همچنین سن ازدواج دختران و پسران بوشهری هم بالاتر ازمیانگین کشوری است. از آنجا که طبق گفته پژوهشگران جمعیت‌شناسی یکی از عوامل اصلی تاخیر در سن ازدواج مشکلات اقتصادی است آیا این عامل، علت اصلی نرخ پایین ازدواج در بوشهر است؟ 

چرا جوانان بوشهری دیر ازدواج می‌کنند؟ 

با توجه به اینکه استان بوشهر یکی از استان‌های فعال در حوزه اقتصاد کشور بوده و با داشتن صنایع بزرگ نفت و گاز پتروشیمی و همچنین تجارت دریایی و گمرکات سهم قابل ملاحظه‌ای در بازار اشتغال و اقتصاد کشور داشته و جمعیت زیادی از اقصی نقاط کشور در این پروژه‌های بزرگ صنعتی مشغول به کار هستند، در نتیجه نباید مشکل حادی در زمینه اشتغال و به تبع آن اقتصاد جوانان وجود داشته باشد که بخاطر آن ازدوجشان را به تاخیر بیاندازند، اما واقعیت ماجرا چیست؟ 

عوامل اقتصادی

کیانوش ملاکی مشاور و زوج درمان می‌گوید: گرچه که بوشهر استان ثروتمندی از لحاظ منابع انرژی و تجارت دریایی است و سهم بزرگی در بازار اشتغال کشور دارد اما سهم خود استان از این منابع ناچیز بوده به حدی که این میزان از منابع و ثروت نتوانسته‌اند پسوند محرومیت را از استان دور کنند و بوشهر همچنان از جهات بسیاری جز استان‌های محروم کشور است. محرومیتی که علت العلل بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی است.

جوانان بوشهری نیز مانند سایر هم سن و سالان خود در کشور به دنبال تشدید تحریم‌ها و بروز مشکلات اقتصادی، افزایش بهای مسکن که گاهی قیمت مسکن در شهر کوچکی مثل بوشهر با کلان شهرهایی مثل تهران و مشهد و اصفهان تقریبا برابری می‌کند، همچنین تورم افسارگسیخته‌ای که در چند سال اخیر گلوی اقتصاد ایران را فشرده، موجب شده تا مشکلات زیادی بر سر راه ازدواج جوانان قرار بگیرد بحدی که آن‌ها فکر می‌کنند توان شروع و اداره یک زندگی مشترک را ندارند. 

فرهنگ تعاملی و رشد زندگی مدرن در بوشهر

این مشاور خانواده اما معتقد است که در بوشهر تنها عامل اقتصادی مانع ازدواج نیستند بلکه مجموعه‌ای از عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز سبب شده تا جوانان بوشهری نسبت به ازدواج اقبال کمتری نشان دهند.

وی با بیان اینکه بوشهر دارای یک فرهنگ تعاملی است و ارتباطی قوی با کشورهای حوزه خلیج فارس از یک طرف و از سوی دیگر با تهران و شیراز و سایر شهرهای ایران دارد و در نتیجه این تعامل گسترده، سبک زندگی مدرن که ازدواج و فرزندآوری چندان جایگاهی در آن ندارد زودتر از اینکه به عنوان مثال وارد استان‌هایی مثل ایلام یا لرستان یا کرمان شود وارد بوشهر می‌شود و فکر و اندیشه جوانان بوشهری را درگیر خود می‌کند. 

ملاکی می‌گوید: در کنار این فرهنگ تعاملی با سایر نقاط جهان و کشور، در خود بوشهر نیز ارتباط تنگاتنگی بین طبقه‌ی مرفه و سطح بالای اقتصادی با طبقه متوسط و پایین وجود دارد و این طبقه‌ی مرفه که سبک زندگی خاص خود را دارند با نفوذ در فرهنگ بوشهر، الگوهای خاص خود را خواسته یا ناخواسته ترویج می‌دهند. طبقه‌ای که به لحاظ سطح اقتصادی بالایی که دارند جذابیت زیادی برای جوانان داشته و در بسیاری موارد به الگوی آن‌ها تبدیل شده و سعی در کپی برداری از ارزش‌ها و سبک زندگی این طبقه دارند.

فرزندانی که در این طبقه مرفه بزرگ شده‌اند آموزش‌های لازم جهت ورود به جامعه و مقابله با مشکلات احتمالی را ندیده و در سایه ثروت والدین به افرادی با تاب آوری روانی پایین تبدیل شده‌اند که تعهد کمتری نسبت به زندگی مشترک داشته و با بروز اولین نشانه‌های اختلاف، جدایی و طلاق را انتخاب می‌کنند و همین افراد با رفت و آمدهای پر زرق و برقی که در جامعه دارند به الگوی جوانانی تبدیل می‌شوند که در حسرت زندگی آنان هستند. 

شبکه‌های اجتماعی و رشد فرهنگ تظاهر

ملاکی به تاثیر شبکه‌های اجتماعی و به دنبال آن رشد فرهنگ تظاهر نیز به عنوان یکی دیگر از فاکتورهای مهم در تاخیر سن ازدواج اشاره می‌کند و می‌گوید: رشد شبکه‌های اجتماعی در چند سال اخیر الگوهای نامناسبی را در اختیار جوانان قرار داده است. الگوهایی که تمام تلاششان را جهت نمایش زندگی لاکچری خود می‌کنند تا بتوانند دنبال کننده‌های زیادی جذب کرده و آن‌ها را غرق در زندگی نمایشی، روابط عاطفی فیک و غیرواقعی و ارزش‌های غلط خود کنند. بنابراین جوانان ایرانی که آموزش‌های لازم جهت الگو برداری مناسب را نه در محیط مدرسه و نه خانواده و اجتماع دیده‌اند چنان جذب این الگوهای متظاهر می‌شوند که در زندگی واقعی به چیزی کمتر این زندگی‌های نمایشی و فتوشاپ شده در اینستاگرام و یوتیوب و سایر شبکه‌های اجتماعی نمی‌شوند. 

جشن‌های عروسی لاکچری، خانه‌ها و وسایل لوکس، کادوهای گران قیمت همه و همه صحنه‌ای دل‌انگیز و رویایی از زندگی ستاره‌های فضای مجازی را به نمایش می‌گذارند که در واقعیت شاید ده درصد جوانان طبقه مرفه توانایی انجام آن را دارند، اما حالا با نفوذ در روان مخاطبین، به خواسته‌ اکثر جوانان ایرانی تبدیل شده است. در بوشهر به علت کوچکی محیط و تعاملات زیادی که وجود دارد این الگوها به صورت واضح‌تری مقابل دیدگان جوانان هستند و تاثیر به شدت بیشتری بر روان آن‌ها می‌گذارند. جوان بوشهری وقتی می‌بیند که توانایی انجام جشن عروسی و خرید خانه و وسایل و کادو و… در حد این طبقه را ندارد به طور کلی ازدواج را کنار می‌گذارد. 

تنزل فرهنگ تعهد

این مشاور و زوج درمان ازدواج را یک رابطه‌ی تعهدآور می‌داند، رابطه‌ای که تعهد و مسؤولیت‌پذیری نقشی اساسی در آن ایفا می‌کند و هر گونه اختلال یا تنزل در آن سبب از بین رفتن کل ارتباط می‌شود. ملاکی ادامه می‌دهد که در زندگی مدرن امروزی ارتباطات بسیار گسترده شده و هر فردی حتی در دورافتاده‌ترین روستاها می‌تواند به وسیله تلفن همراه خود با تمامی انسان‌ها در سراسر دنیا ارتباط بگیرد. تنوع این ارتباطات فرهنگ مشترکی را بین نسل جدید به وجود آورده که به راحتی نمی‌توانند درگیر تعهد و مسؤولیت‌های زندگی مشترک شوند. لذا یا اصلا به مقوله ازدواج فکر نمی‌کنند یا اگر درگیر آن شدند با بروز کوچکترین مشکل و اختلاف سلیقه‌ای از هم جدا می‌شوند. بنا به تجربه زوج‌های جوان فروانی در بوشهر را دیده‌ام که علت اصلی جدایی‌شان همین بحث‌ عدم تعهد و مسؤولیت‌پذیری بوده است. 

چه باید کرد؟ 

ملاکی به عنوان یک مشاور و زوج درمان معتقد است تا زمانی که مشکلات اقتصادی حل نشود و جلوی رشد افسارگسیخته تاثیرات شبکه‌های اجتماعی و الگوهای فیک و نمایشی بر روان جمعی جامعه گرفته نشود نمی‌توان امیدوار به حل مسئله ازدواج بود.

متاسفانه جامعه ایرانی آموزش‌های لازم جهت برخورد با پدیده‌های مخرب موجود در شبکه‌های اجتماعی را ندیده و یک نوع فرهنگ به شدت مصرفی و نمایش گونه در جامعه با سرعت در حال رواج است که در آن فرد با مقایسه زندگی خود با ظاهر زندگی دیگران، دچار سرخوردگی و احساس شکست می‌شود و توانایی خود برای شروع زندگی مشترک و فرزندآوری را از دست می‌دهد./فارس

انتهای پیام/